Συνομιλία με τον well-being mentor & coach, δάσκαλο Γιόγκα και Διαλογισμού Κωνσταντίνο Χαραντινιώτη, με αφορμή το βιβλίο του «NOO|ΤΡΟΠΙΑ – Εγχειρίδιο Ευημερίας», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδ. Πεδίο.

Συνέντευξη στην Ελένη Κορόβηλα

Τι ήταν αυτό που σας παρακίνησε να ξεκινήσετε το δικό σας εσωτερικό ταξίδι;

Γύρω στην ηλικία των 15 – 16 ετών είχα πολλές και διαφορετικές ανησυχίες και αναζητήσεις. Έτσι άρχισα να διαβάζω βιβλία σχετικά με τη φιλοσοφία της ανατολής και τον διαλογισμό. Το βασικό μου ερώτημα ήταν: «πώς άραγε δημιουργείται όλο αυτό που βλέπω γύρω μου;». Μέσα λοιπόν από τα βιβλία που εξηγούσαν τις δυνάμεις και τις δυνατότητες του νου, περιγράφοντας μία μεταφυσική πραγματικότητα, ξύπνησε μέσα μου η περιέργεια να εμβαθύνω σε τέτοιου είδους έννοιες.

Το επόμενο ήταν ότι μέσω των τεχνικών και των πρακτικών αυτών, προέκυψε η επιθυμία να μελετήσω το πώς πραγματικά λειτουργεί το μυαλό σε σχέση με τα φαινόμενα, και τις διαφορετικές εξηγήσεις που δίνουμε για τα ίδια πράγματα. Έτσι οδηγήθηκα στο να μελετώ την οπτική και τις προτάσεις διαφορετικών παραδόσεων και μεθόδων, οι οποίες τελικά εκφράζουν μία κοινή αλήθεια, χρησιμοποιώντας διαφορετικά ονόματα.

Εδώ να πω πως αυτό που πάντα συναντούσα, σε κάθε διαφορετική μελέτη, ήταν η πίστη του ανθρώπου σε μία μεγάλη δύναμη. Προσωπικά ανακάλυψα ότι αυτή η μεγάλη δύναμη είναι η διαχείριση του μυαλού. Διότι βάσει του μυαλού μου και του τρόπου που σκέφτομαι, εμφανίζεται η πραγματικότητα που βιώνω.

Η Ινδία ήταν μια προσωπική αποκάλυψη;

Σίγουρα η Ινδία ήταν μία προσωπική αποκάλυψη. Βέβαια η Ινδία τότε που πήγα εγώ, δεν έχει καμία σχέση με την Ινδία του σήμερα. Θα έλεγα ότι βρέθηκα σε ένα περιβάλλον που με μετέφερε σε ένα βαθιά επιμορφωτικό ταξίδι πίσω στον χρόνο. Δεν υπήρχε βλέπετε ακόμα αυτή η τεχνολογία με τα κινητά τηλέφωνα, το διαδίκτυο και τα μέσα δικτύωσης. Όλο αυτό που γνωρίζουμε σήμερα, τότε ήταν ακόμα στην «γέννησή» του. Ο κόσμος επικοινωνούσε με τον παλιό κλασικό τρόπο και η πληροφορία αργούσε να φθάσει από το ένα μέρος στο άλλο. Βρέθηκα λοιπόν σε μέρη τα οποία δεν ήταν καθόλου εκσυγχρονισμένα όσον αφορά τα δυτικά μοντέλα, και λόγω αυτού, οι άνθρωποι ήταν πολύ πιο κοντά σε παραδοσιακές προσεγγίσεις. Η διατήρηση και η εφαρμογή παραδοσιακών πρακτικών ήταν εμφανής σε πολλές πτυχές της καθημερινότητας, όπως στον τρόπο που κάθονταν μαζί οι άνθρωποι για να φάνε, στον τρόπο που διαχειρίζονταν την ημέρα τους ή στον τρόπο που επέλεγαν να ασκηθούν.

Ακολουθώντας τον δάσκαλο και τις διδασκαλία του, είχα την ευκαιρία να ζήσω σε ένα περιβάλλον ελεύθερο από τις επιρροές του μοντέρνου κόσμου. Μέσα σε ένα τέτοιο ήρεμο και στοχαστικό περιβάλλον, είναι πιο εύκολο να προσεγγίσεις κάτι βαθύτερο μέσα σου.

Καθήμενος μαζί με αυτούς τους ανθρώπους είχα την πολύτιμη ευκαιρία να εξερευνήσω πρακτικές και μεθόδους ακριβώς έτσι όπως εφαρμόζονταν από παλιά στο βάθος των αιώνων. Ακολουθώντας τον δάσκαλο και τις διδασκαλία του, είχα την ευκαιρία να ζήσω σε ένα περιβάλλον ελεύθερο από τις επιρροές του μοντέρνου κόσμου. Μέσα σε ένα τέτοιο ήρεμο και στοχαστικό περιβάλλον, είναι πιο εύκολο να προσεγγίσεις κάτι βαθύτερο μέσα σου. Να προσεγγίσεις κάτι που οι περισσότεροι άνθρωποι δυσκολευόμαστε να προσεγγίσουμε, εξαιτίας της πολλής πληροφορίας που μας περιβάλλει.

Κάνετε λόγο για 52 εβδομάδες μέσα στις οποίες καθένας από εμάς θα βρει το δρόμο προς την ευημερία. Πώς προκύπτει αυτό το χρονικό διάστημα;

Για να δούμε πραγματικά κάποια αλλαγή στη φύση, απαιτείται χρόνος. Για να γεννηθεί ένα παιδί θέλει 9 μήνες. Για να ολοκληρώσει έναν κύκλο μία εποχή θέλει από 4 έως και 5 μήνες, ανάλογα με το πού βρίσκεσαι. Για να αλλάξει σε επίπεδο κυτταρικής δομής ένας άνθρωπος, θέλει από 6 μήνες έως και 7 χρόνια. Αν λοιπόν ένας άνθρωπος για ένα ολόκληρο ημερολογιακό έτος, δηλαδή για 52 εβδομάδες, δουλεύει μεθοδικά πάνω σε κάτι, είναι σίγουρο ότι θα δημιουργήσει τις συνθήκες της αλλαγής τόσο σε νοητικό όσο και σε οργανικό επίπεδο. Ο οργανισμός μετά από ένα έτος θα είναι σίγουρα βελτιωμένος αφού τον τροφοδοτείς με την κατάλληλη πληροφορία για εξέλιξη.

Μέσα από το βιβλίο «NOO|ΤΡΟΠΙΑ – Εγχειρίδιο Ευημερίας», ο αναγνώστης καλείται να κάνει κάποιες ασκήσεις και να ακολουθήσει μία μεθοδική πορεία ώστε να δημιουργήσει αλλαγή σε επίπεδο νοοτροπίας, εκπαιδεύοντας το ίδιο του το μυαλό. Εφαρμόζοντας τη συγκεκριμένη μεθοδολογία και τις πρακτικές που παρουσιάζω στο βιβλίο, οποιοδήποτε νοητικό δρώμενο λειτουργεί τώρα ως ανασταλτικός παράγοντας, θα αρχίσει να φθίνει μπροστά στην καλλιέργεια ενός νέου και πιο παραγωγικού τρόπου σκέψης.

Ποιος είναι ο πιο αρνητικός παράγοντας που μπλοκάρει τους εαυτούς μας;

Η έλλειψη αυτό-εξέτασης. Η εξέταση του πώς έρχονται και διατηρούνται τα δεδομένα τα οποία μας επηρεάζουν προς μία κατεύθυνση ή συνθήκη που δεν επιθυμούμε. Ο αφιλτράριστος και ανεξέταστος τρόπος ζωής είναι ένας αρνητικός παράγοντας, ο οποίος έγκειται σε κάτι πολύ μεγαλύτερο που είναι η νοοτροπία που έχουμε σε μία δεδομένη περίοδο της ζωής. Η ανάγνωση και η ερμηνεία που κάνουμε για τον κόσμο γύρω μας, έχει να κάνει με την απόδοση νοήματος που εμείς κάνουμε για τα πράγματα. Γι’ αυτό άλλωστε για την ίδια κατάσταση μπορούν να υπάρχουν πολλές και διαφορετικές ερμηνείες, στάσεις και απόψεις. Οποτεδήποτε λοιπόν αισθανόμαστε την ανάγκη να ξεμπλοκάρουμε, είναι αναγκαίο να επανεξετάζουμε την νοοτροπία μας, φιλτράροντας καλύτερα το πώς σκεφτόμαστε σε σχέση με την κατάσταση που μας απασχολεί.

Υπάρχει κάποιο τελικό στάδιο αυτοπραγμάτωσης; Εκεί, δηλαδή, που ο άνθρωπος μπορεί να πει ότι ολοκληρώθηκε;

Κατ΄εμέ ευτυχώς όχι! Μέσα από την εμπειρία μου και έχοντας την τύχη να συνεργαστώ με πάρα πολλούς ανθρώπους στο πλαίσιο των ατομικών συνεδριών που προσφέρω, βλέπω ότι δεν υπάρχει πραγματικά κάποιο όριο σε σχέση με το πού μπορούμε να φτάσουμε. Μπορούμε διαρκώς, εφόσον το θέλουμε, να καλλιεργούμε τις δυνάμεις και τις δεξιότητές μας. Το μόνο όριο που υπάρχει είναι αυτό που εμείς θα θέσουμε. Η αυτοπραγμάτωση είναι μία οργανική θα έλεγα έννοια, η οποία διευρύνεται όσο εμείς επιλέγουμε να ασχοληθούμε με κάτι και να το βελτιώσουμε.

Μέσα από την εμπειρία μου και έχοντας την τύχη να συνεργαστώ με πάρα πολλούς ανθρώπους στο πλαίσιο των ατομικών συνεδριών που προσφέρω, βλέπω ότι δεν υπάρχει πραγματικά κάποιο όριο σε σχέση με το που μπορούμε να φτάσουμε.

Γιατί είναι σημαντικό καθημερινά, εν είδει μάντρα, να επαναλαμβάνουμε δηλώσεις-δεσμεύσεις προς τον εαυτό μας;

Είναι πολύ σημαντικό διότι ο εαυτός μας αυτό-αναφέρεται σε κάποια δεδομένα. Αν δεν έχουμε προγραμματίσει σε ποια δεδομένα θέλουμε να αναφέρεται το μυαλό μας, τότε αυτό θα αναφέρεται σε πράγματα που είναι απροσδιόριστα ή και επιβλαβή. Σε πράγματα που έρχονται αφιλτράριστα μέσα στο μυαλό μας. Σκεφθείτε ότι στον κόσμο γύρω μας σχεδόν βομβαρδιζόμαστε με δυσάρεστα νέα, με βία, με φόβο και δράμα. Υπάρχουν γύρω μας πάρα πολλές πηγές στρες. Αυτό όμως δεν είναι η μόνη όψη της καθημερινότητας. Είναι δική μας δουλειά αλλά και υποχρέωση απέναντι στον εαυτό μας να του θυμίζουμε την άλλη όψη. Να θυμίζουμε στο μυαλό μας να γυρίσει και να κοιτάξει και την καλή πλευρά των πραγμάτων, τα καλά νέα που υπάρχουν και συμβαίνουν στον κόσμο, τις δυνατότητες που κατέχει και τις διαθέσιμες επιλογές. Η υπενθύμιση αυτή ξεκινά από το να δηλώνεις καθημερινά στον εαυτό σου την πρόθεσή σου, ώστε να βοηθήσεις το μυαλό σου να οργανωθεί και να πράξει μέσα από τον καλύτερό σου εαυτό.

Μια ήττα, μεγάλη ή μικρή, είναι ικανή να διαλύσει μέσα μας όσα έχουμε χτίσει σε αυτοπεποίθηση;

Όχι. Μία ήττα δεν είναι ικανή να διαλύσει το οικοδόμημα της αυτοπεποίθησης. Είναι ικανή όμως να δημιουργήσει ένα «πέπλο» και να μας κάνει στιγμιαία να ξεχάσουμε τη δύναμή μας. Υπάρχουν στιγμές που μπορεί να ξεχάσουμε το ποιοι πραγματικά είμαστε και να απομακρυνθούμε από τις επιθυμίες μας. Μπορεί να μοιάζει σαν διάλυση, πραγματικά όμως είναι μία κατάσταση λήθης. Λησμονούμε τις προοπτικές και τις δυνατότητές μας.

Από την στιγμή λοιπόν που τα συστατικά υπάρχουν μέσα μας, αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να ενεργοποιήσουμε την ενθύμησή μας. Να θυμόμαστε τι είναι αυτό που πραγματικά μας βοηθά, τι είναι αυτό που μας δίνει ώθηση και τι μας εμπνέει να είμαστε ο καλύτερός μας εαυτός σε πρακτικό επίπεδο. Η ενθύμηση είναι το αντίδοτο της κλονισμένης αυτοπεποίθησης. Η λύση λοιπόν είναι να εφαρμόζουμε εργαλεία, όπως είναι οι δηλώσεις, οι προθέσεις που μας βοηθούν να κάνουμε αυτοεξέταση, να κάνουμε επαναπροσδιορισμό, και έτσι να καταλάβουμε τι δεν δούλεψε καλά, ώστε να συνεχίσουμε πιο καλά οργανωμένοι, συνειδητοποιημένοι και ισχυροί.

Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι δέσμιος και δεσμευμένος με χρονοδιαγράμματα, στόχους, επιταγές. Πόσο κομμάτι του εαυτού του μένει «ελεύθερο» για να ασχοληθεί με τα του οίκου του;

Θέλω να το θέσω λίγο διαφορετικά. Ο άνθρωπος γενικά (όχι απλώς ο σύγχρονος άνθρωπος) είναι εκ φύσεως δέσμιος του χρόνου. Το πώς ορίζουμε τον χρόνο μας είναι πάρα πολύ σημαντικό. Όταν λοιπόν βάζουμε χρονοδιαγράμματα και στόχους καλά προσδιορισμένους με σκοπό να διασφαλίσουμε ότι έχουμε χρόνο και για δουλειά, και για εξέλιξη, και για χαλάρωση και για ψυχαγωγία, τότε διασφαλίζουμε ένα πρόγραμμα που μας επιτρέπει να ασχοληθούμε και με τα του οίκου μας. Ακόμα και ο ελεύθερος χρόνος προκειμένου να αξιοποιηθεί με τρόπο ουσιαστικό, απολαυστικό και ωφέλιμο χρειάζεται και αυτός να μπει σε ένα πλαίσιο καλής οργάνωσης.

Τα πράγματα που θέλεις να σου συμβούν δεν θα σου τύχουν. Θα συμβούν μόνο αν τα έχεις προγραμματίσει.

Τα πράγματα που θέλεις να σου συμβούν δεν θα σου τύχουν. Θα συμβούν μόνο αν τα έχεις προγραμματίσει. Είναι σημαντικό λοιπόν να απενοχοποιήσουμε την έννοια του χρονοδιαγράμματος και να αρχίσουμε να το εκμεταλλευόμαστε προς όφελός μας. Είναι σημαντικό να σχεδιάζουμε λειτουργικά στρατηγικά πλάνα και χρονοδιαγράμματα για να πετυχαίνουμε στόχους που αφορούν είτε την επαγγελματική εξέλιξη είτε την προσωπική εξέλιξη είτε ακόμα και την αυτοφροντίδα μας.

Έχετε γνωρίσει καθημερινούς ανθρώπους που, όντως, «συναντήθηκαν» με τον καλύτερο εαυτό τους;

Φυσικά έχω συναντήσει τέτοιους ανθρώπους και συνέχεια συναντώ. Είναι άνθρωποι που εφαρμόζουν λειτουργικές μεθόδους και μέσα από την συνεπή τους προσπάθεια πετυχαίνουν την ανάδειξη αυτού που αποκαλούμε καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους. Έχω την τύχη μάλιστα μέσα από τη δουλειά μου στις ατομικές συνεδρίες που προσφέρω να παρακολουθώ στενά και να συμβάλλω στην προσωπική πορεία εξέλιξης πολλών ανθρώπων. Σχεδιάζουμε μαζί στρατηγικά πλάνα με εύπεπτα και συγκεκριμένα «βήματα». Μέσα από αυτή τη διαδικασία πετυχαίνουν κατά κύριο λόγο δύο πράγματα. Το πρώτο που πετυχαίνουν είναι να διακρίνουν ξεκάθαρα τι είναι αυτό που πραγματικά χρειάζονται και επιθυμούν. Το δεύτερο είναι να αποκτήσουν ένα εξατομικευμένο πλάνο επίτευξης θετικής αλλαγής σε επίπεδο στάσης, σκέψης, νοοτροπίας και συνηθειών. Και το βιβλίο μου επίσης έχει αυτόν το στόχο και υπηρετεί αυτό το σκοπό. Το να συναντήσεις, υιοθετώντας την κατάλληλη Νοοτροπία, τον καλύτερο σου εαυτό.

Οι άνθρωποι έχουμε δείξει σε βάθος χρόνου ότι δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Είναι κι αυτό ένα μέρος της εσωτερικής εξέλιξης που ατροφεί μέσα μας;

Επιτρέψτε μου να διαφωνήσω με την άποψη ότι «οι άνθρωποι έχουμε δείξει σε βάθος χρόνου ότι δεν μαθαίνουμε από τα λάθη μας». Ακόμα κι αν πάρουμε παράδειγμα από τις επιστήμες, μέσα από τα λάθη και τις λανθασμένες δοκιμές μαθαίνουμε και καταφέρνουμε τελικά να οδηγηθούμε σε μία νέα εφεύρεση ή ανακάλυψη.

Είναι 100% βέβαιο ότι οι άνθρωποι μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Απλώς δεν συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους να μαθαίνουν πάντα από τα λάθη τους.

Είναι 100% βέβαιο ότι οι άνθρωποι μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Απλώς δεν συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους, να μαθαίνουν πάντα από τα λάθη τους.

Για να μάθουμε από τα λάθη μας χρειάζεται να το θέλουμε και να αναλάβουμε την κατάλληλη δράση. Όπως ανέφερα και προηγουμένως, οτιδήποτε θέλουμε να μας συμβαίνει χρειάζεται να το κάνουμε να μας συμβεί. Χρειάζεται να αναλάβουμε δράση. Υπάρχουν εργαλεία που στηρίζονται στην ενδοσκόπηση, στον αναστοχασμό, στον επαναπροσδιορισμό, στην αναπλαισίωση και σε πολλές άλλες τεχνικές που είναι πολύ αποτελεσματικές στο να κατανοήσει κάποιος τα λάθη του και να διορθώσει μοτίβα σκέψης και συμπεριφοράς που οδηγούν σε λάθη.

Το να μαθαίνουμε λοιπόν από τις εμπειρίες μας και να βελτιωνόμαστε μέσα από αυτές, είναι μία ικανότητα που όλοι την έχουμε, χρειάζεται όμως να ασχοληθούμε με τον κατάλληλο τρόπο και με συνέπεια ώστε να την ενεργοποιήσουμε. Να πω εδώ ότι πολλές από τις ασκήσεις του βιβλίου «NOO|ΤΡΟΠΙΑ – Εγχειρίδιο Ευημερίας» θα βοηθήσουν τους αναγνώστες να εξετάσουν τα λάθη τους και να τα χρησιμοποιήσουν σαν σκαλοπάτια για την προσωπική τους εξέλιξη και πρόοδο.


Ζούμε σε εποχές εκθετικής βίας (σωματικής και λεκτικής). Πόσο αισιόδοξος μπορεί να είναι κανείς ότι τα πράγματα θα αλλάξουν μόνο με τη εσωτερική αλλαγή του ατόμου;

Είναι πολύ σωστή η παρατήρηση ότι ζούμε σε μία εποχή όπου «βομβαρδιζόμαστε» με πληροφορίες που εμπεριέχουν βία. Ακόμα και στο πλαίσιο της διασκέδασης η πλειοψηφία των ταινιών έχει να κάνει με βία, με δολοπλοκίες, με αγωνία, με θλίψη, με τρόμο κτλ. Είναι πιο σπάνια τα παρακινητικά και εμπνευστικά θεάματα. Εδώ λοιπόν ο κάθε άνθρωπος ξεχωριστά χρειάζεται να βάλει όρια στο πόσο εκτίθεται σε αυτή την πληροφορία. Χρειάζεται να αναλάβει την ευθύνη του τι είδους πληροφορία καταναλώνει και σε πιο βαθμό την καταναλώνει. Είναι άξιο απορίας και στοχασμού γιατί, ενώ στον κόσμο γίνονται πολλά καλά και πολλά ευχάριστα, «είδηση» σχεδόν αποκλειστικά αποτελεί το δράμα και ο πόνος.

Είναι αδιαμφισβήτητο ότι υπάρχουν διαθέσιμες επιλογές που αποτελούν «καλή τροφή» για τον νου, για την ψυχολογία και για την νοοτροπία μας. Καθημερινά συμβαίνουν σημαντικά επιτεύγματα, σημαντικές πράξεις ανθρωπιάς και καλοσύνης, σημαντικές ευχάριστες εξελίξεις. Ας μην περιμένουμε να γίνει είδηση το καλό, διότι το πιθανότερο είναι ότι δεν θα γίνει, αλλά ας αναζητήσουμε να έρθουμε εμείς σε επαφή με την καλή πλευρά της ζωής. Η αισιοδοξία λοιπόν είναι παράγωγο της πληροφορίας στην οποία εκθέτουμε τον εαυτό μας και το μυαλό μας.

Χρειάζεται να αναλάβουμε ο καθένας ξεχωριστά την ευθύνη και να πάρουμε την απόφαση να επιλέγουμε πιο συνειδητά τι φέρνουμε ως πληροφορία στα μάτια μας και στα αυτιά μας. Αυτό περιλαμβάνει ακόμα και τις παρέες που επιλέγουμε να κάνουμε ή τις δραστηριότητες στις οποίες εμπλεκόμαστε. Χρειάζεται να σκεφτόμαστε αν αυτό που επιλέγουμε παράγει τοξικά ή θρεπτικά αποτελέσματα. Στο γεγονός λοιπόν ότι ζούμε σε εποχές εκθετικής βίας, έχουμε και εμείς μερίδιο ευθύνης μέσα από τις επιλογές που κάνουμε. Κάνοντας πιο ωφέλιμες και πιο υγιείς επιλογές σε ατομικό επίπεδο έχουμε την δύναμη να συμβάλουμε στην ενεργοποίηση θετικής αλλαγής και σε κοινωνικό επίπεδο.